Była godną następczynią największych operowych gwiazd. Wybitny talent wokalny podparty pracowitością, sprawił, że jej kariera biegła przez największe sceny operowe i najbardziej prestiżowe sale koncertowe na świecie. Budowała swoje wokalne imperium (już jako Aga Mikolaj) od Tokio po Montreal, zahaczając po drodze o San Francisco, Boston, Nowy Jork, Chicago, Bogotę, Monachium (z tym miastem była związana najdłużej), Wiedeń, Berlin, Paryż, Glyndebourne i Londyn, Mimo, że generalnie uchodziła za śpiewaczkę operową, to równie chętnie pojawiała się na estradzie koncertowej tak w repertuarze oratoryjnym jak i kameralnych recitalach pieśniarskich. Miała w tym względzie równie bogaty i rozległy stylistycznie repertuar – Siedem bram Jerozolimy oraz Te Deum Krzysztofa Pendereckiego, IV Symfonia Mahlera, IX Symfonia L. van Beethovena, Messa da Requiem Verdiego, Requiem Wojenne Beniamina Brittena oraz cykle pieśni Richarda Straussa, Gustawa Mahlera, Ryszarda Wagnera. Wszędzie, gdzie się pojawiła zachwycano się jej pięknym głosem, o niepowtarzalnej barwie i brzmieniu, znakomitą ekspresją, wysoką kulturą muzyczną i aktorskim talentem. Była przy tym osobą o niezwykłym uroku osobistym. Jej kreacje zawsze ujmowały naturalnością i właściwą emocjonalnością. Przez wiele lat jej koronną partią była Donna Elvira w Don Giovannim W. A. Mozarta. Później pozostając w kręgu muzyki Mozarta równie często śpiewała partię Paminy lub Pierwszej Damy w Czarodziejskim flecie. Elisabeth Schwarzkopf napisała o niej: „Aga Mikolaj jest wielce utalentowaną młodą śpiewaczką i posiada jeden z najpiękniejszych głosów sopranowych w naszych czasach. Jest również godną następczynią  tradycji wielkiego śpiewu…”. Znakomite recenzje jakie w całej karierze otrzymywała w pełni potwierdzały wysokiej klasy talent wokalno-aktorski polskiej artystki.

Nasza bohaterka urodziła się w marcu 1971 roku w Kutnie, gdzie rozpoczęła swoją muzyczną edukację. W latach 1990 – 1996 studiowała w Akademii Muzycznej w Poznaniu, w klasie legendarnej Antoniny Kaweckiej. Zawsze z dumą podkreślała fakt, że była jedną z ostatnich uczennic poznańskiej primadonny. Już podczas studiów, Aga Mikołaj otrzymała grant z wiedeńskiego University of Music and Performing Arts. Później doskonaliła swój głos pod kierunkiem legendarnych primadonn Elizabeth Schwarzkopf i Renaty Scotto. Była finalistką kilku międzynarodowych konkursów wokalnych w Nowym Sączu, Hertogenbosch, Las Palmas. Pierwszym teatrem, na scenie którego stanęła był Teatr Wielki w Poznaniu, gdzie debiutowała będąc jeszcze studentką, najpierw – 27 marca 1993 roku, śpiewała partię Clorindy w Tasco e Servantes na scenie kameralnej. Po roku – 15 kwietnia, pojawiła się w swojej pierwszej operowej roli – Hanna w Strasznym dworze Moniuszki. Później zaznaczyła swoją obecność pamiętnymi kreacjami: Hrabiny w Weselu Figara Mozarta, Racheli w Żydówce Halevy’ego. Jednocześnie będąc solistką poznańskiej sceny podjęła współpracę w Teatrem Wielkim – Operą Narodową w Warszawie. Debiutowała partią Elviry w Don Giovannim, później podziwiano ją na tej scenie jako Violettę w Traviacie, Roksanę w Królu Rogerze oraz musicalu Skrzypek ma dachu, W sumie oklaskiwaną ją podczas 20 wieczorów. W Poznaniu poznała austriackiego dyrygenta Carla Solaka, dla którego porzuciła Poznań i przeniosła się do Monachium, gdzie znacznie dłużej i częściej, niż w Warszawie i Poznaniu, występowała na scenie Bayerische Staatsoper, z którą podjęła współpracę we wrześniu 2002 roku. Do 2007 roku zaśpiewała na tej prestiżowej scenie 14 partii (m.in. Donny Elviry (Don Giovanni), Paminy (Czarodziejski flet), Musetty (Cyganeria), Marceliny (Fidelio), Almireny (Rinaldo), Eurydyki (Orfeusz i Eurydyka), Micaela (Carmen), w kilkudziesięciu przedstawieniach.

Równolegle ze współpracą z Bayerische Staatsoper rozpoczyna gościnne występy na scenach i estradach Europy, Ameryki Północnej i Azji. Już w czerwcu 2004 debiutuje, partią Pierwszej Damy w Czarodziejskim flecie, na scenie Opera Bastille w Paryżu. W tym samym roku najpierw pojawiła się jako Micaela w wiedeńskiej Volksoper, kilka miesięcy później uczestniczyła z Operą Wiedeńską w tournée po Japonii, pod batutą Seiji Ozawy (Donna Anna w Don Giovannim). W lutym 2008, jako Donna Elvira, wystąpiła w Monte Carlo mając za partnera Wojtka Śmilka, polskiego basa, w roli Komandora. W marcu 2010 Aga Mikołaj i Wojtek Smilek spotkali się ponownie na scenie tego teatru. Ona po raz pierwszy w swojej karierze była Alicją Ford, On śpiewał partię Pistoli w Falstaffie Verdiego prowadzonym batutą Gianluigi Gelmetti. Partię tytułową śpiewał Bryn Terfel. W 2015 roku wróci do Tokio jako Alicja Ford w Falstaffie Verdiego. W październiku 2006 roku, jako Fiordiligii w Cosi fan tutte Mozarta, pojawiła się pierwszy raz na scenie prestiżowego festiwalu operowego w Glyndebourne, zaśpiewała 18 spektakli. Od marca 2009 roku, podejmuje współpracę z berlińską Staatsoper Unter den Linden, gdzie oklaskiwano ją jako Agatę w Wolnym strzelcu C.M. Webera oraz Donnę Elvirę w Don Giovannim, pod batutą Gustavo Dudamela. Kolejną niemiecką scenę, z którą podejmuje współpracę jest Semperoper w Dreźnie, gdzie przez wiele lat regularnie się pojawiała. Na maj 2022 rok był przewidziany Jej udział w premierze Don Giovanniego. „Semperoper Dresden opłakuje Agę Mikołaj, wspaniałą śpiewaczkę i koleżankę oraz czci jej pamięć” – napisali po śmierci artystki, na Facebooku, pracownicy tego teatru. W marcu 2012 roku partią Donny Anny w Don Giovannim debiutowała na scenie Teatru Bolszoj w Moskwie. Można powiedzieć, że tak jak w przypadku Teresy Żylis-Gary, partia Donny Elviry była poniekąd motorem napędowym jej kariery, śpiewała ją w Dreźnie, Berlinie, Monte Carlo, Monachium, Palermo, Los Angeles, Budapeszcie.

13 maja 2010 w premierze Wagnerowskiego Złota Renu debiutowała w La Scali, rozpoczęła od partii Woglinde, jednej w trzech Cór Renu. Debiut był na tyle udany, że jeszcze przed wyjazdem po przedstawieniach Złota Renu pani Agnieszka otrzymała propozycję powrotu do La Scali jako Pierwsza Dama w nowej inscenizacji Czarodziejskiego fletu, którego premierę zapowiedziano na marzec 2011 roku. Wcześniej – październik 2009 roku, wystąpiła w partii Hrabiny w premierze Wesela Figara w Opera Bogota w Kolumbii. W międzyczasie, od 13 kwietnia 2003 w Essen, pod batutą Stefana Soltesza, zaśpiewała Ewę w dziewięciu przedstawieniach Śpiewaków norymberskich, swoją pierwszą partię wagnerowską. Z czasem dołoży do swojego wagnerowskiego repertuaru partie wspomnianej już Woglindy i Frei w Złocie Renu i Zmierzchu bogów oraz partię jednej z Dziewcząt Kwiatów w Parsifalu i Elżbiety w Tannhäuserze. Spektaklami z Jej udziałem dyrygowali wybitni dyrygenci, by wspomnieć: Jiří Kouta, Daniela Barenboima, Kenta Nagano, Marco Armiliato, Philippe Jordana, Adama Fischera, Zubina Mehtę czy Petera Schneidera. Najchętniej jednak występowała pod batutą męża Carla Solaka.

W listopadzie przyjechała do Poznania by poprowadzić kurs dla studentów. Szybko okazało się, że jest chora, diagnoza była okrutna COVID 19 w znacznie zaawansowanym stadium! Na ratunek było za późno – zmarła 11 listopada 2021.

Adam Czopek