Magazyn Operowy Adama Czopka

Opera, operetka, musical, balet

Cykl Legendy Polskiej Wokalistyki

Cortés Joanna – czterdzieści lat na scenie

Jej kariera rozpoczęła się na scenie Opery Wrocławskiej, gdzie debiutowała w 1980 roku partią Tatiany w Eugeniuszu Onieginie, później od 1987 roku była solistką Teatru Wielkiego w Łodzi, skąd w 1991 roku przeniosła się do stołecznego Teatru Wielkiego, któremu pozostała wierna przez wiele lat. Oczywiście w międzyczasie współpracowała z innymi teatrami operowymi w kraju i za granicą. Od 1995 roku z Teatrem Wielkim w Poznaniu, a od 1997 roku przez dwa sezony była etatową solistką Teatru Muzycznego Roma w Warszawie. W 1992 roku z Placido Domingo śpiewała duet z Carmen podczas pamiętnego koncertu Fundacji Rozwoju Kardiochirurgii im. prof. Zbigniewa Religi „Serce za Serce” w Zabrzu. – To jedno z moich piękniejszych wspomnień związanych ze sceną – stwierdziła po latach. Dwa lata wcześniej (grudzień 1990) oklaskiwano Joannę Cortés w partii Tosci w Nowojorskiej National Grand Opera. „Każde jej pojawienie się na scenie elektryzuje publiczność” pisał krytyk „Newsday” po tym przedstawieniu. 20.XI.2004 wzięła udział w światowej prapremierze opery Iwona księżniczka Burgunda Zbigniewa Krauzego w Theatre Sylvia Monfort w Paryżu. Od 2009 roku współpracuje też z Operą Bałtycką w Gdańsku. Jest jedną z niewielu naszych śpiewaczek o tak bogatym i różnorodnym repertuarze, na który składają się nie tylko partie sopranowe typu liryco – spinto, ale również mezzosopranowe. Nie unikała też lżejszej muzy, w ramach flirtu z operetką oklaskiwano ją w Wiedeńskiej krwi, Nocy w Wenecji, Studencie żebraku i Księżniczce czardasza.

Joanna Cortes
Joanna Cortes

Urodziła się w Warszawie w rodzinie od wielu pokoleń kultywującej tradycje muzyczne. Oboje rodzice zajmowali się zawodowo muzyką. Matka Hanna Piliczowa była nauczycielem akademickim w Akademii Muzycznej im. F. Chopina w Warszawie, ojciec Ludwik Mika tenorem Opery Wrocławskiej. Właśnie rodzicom zawdzięcza podstawy muzycznej edukacji. Zanim została śpiewaczką najpierw ukończyła w 1976 roku Wydział Wychowania Muzycznego w Akademii Muzycznej we Wrocławiu. Cztery lata później na tej samej uczelni otrzymała dyplom ukończenia studiów wokalnych w klasie prof. Eugeniusza Sąsiadka. W czasie studiów brała udział w kursach mistrzowskich w Weimarze u prof. Elsa Bolksteina, i Accademia Chigiana w Sienie u prof. Giorgio Favaretto oraz w kursach interpretacji muzyki dawnej podczas Festiwali Wratislavia Cantans. Do chwili ukończenia studiów śpiewała też w zespole prof. Eugeniusza Sąsiadka – Complesso di Musica Antica.

Debiut, który odbył się 31 stycznia 1980 roku był zarazem przedstawieniem dyplomowym artystki. Wojciech Dzieduszycki napisał po nim, że były to „narodziny wielkiego talentu”. Siedem sezonów jakie spędziła we Wrocławiu był okresem kiedy opracowywała podstawy swojego repertuaru. Tosca, Halka, Hrabina w Weselu Figara, Małgorzata w Fauście, Elżbieta w Don Carlosie wyznaczały początek jej kariery. Pierwotnie występowała jako Joanna Mika, później Mika – Cortés. W 1986 roku otrzymuje zaproszenie od Sławomira Pietrasa propozycję przejścia do kierowanego przez niego Teatru Wielkiego w Łodzi, gdzie 24 października występuje po raz pierwszy gościnnie jako Tatiana. Pierwszą jej łódzką premierą był Borys Godunow Musorgskiego, w którym śpiewała partię Maryny (31 stycznia 1987). Kilka miesięcy później – 24 października 1987 roku, zaśpiewała partię Abigaile w premierze Nabucco Verdiego, po której Józef Kański napisał, że swobodnie pokonywała trudności swojej partii najeżonej koloraturowymi pasażami, a powtarzające się w tej partii kilkakrotnie wysokie „c” niosło się na widownię z należytym blaskiem.” – „Ruch Muzyczny” nr 2 z 1988r. Kreacja jaką wtedy stworzyła przyniosła jej „Srebrny Pierścień” za najciekawsze osiągnięcie sezonu 1987/1988. Z kolei za rolę Carmen, jako najlepszą rolę kobiecą w sezonie 1991/1992, otrzymała „Złotą Maskę”, przyznaną przez łódzkich recenzentów teatralnych. Łodzianie oklaskują ją jeszcze jako Joannę w Diabłach z Loudun Pendereckiego, Santuzzę w Rycerskości wieśniaczej Mascagniego, Halkę, Madama Butterfly i Toscę. Tą ostatnią partią w 1985 i 1992 roku wraca na scenę Opery Wrocławskiej, później wystąpi również w Teatrze Wielkim w Poznaniu (1996) oraz Theater Heilbronn (1988).

Jako-tytulowa-Fedora-obok-Boguslaw-Morka-fot.Juliusz-Multarzynski.jpg
Jako tytułowa Fedora obok Bogusław Morka fot. Juliusz Multarzynski

W 1991 roku na zaproszenie Sławomira Pietrasa, który w międzyczasie został dyrektorem stołecznego Teatru Wielkiego, zostaje solistką tej sceny. Zaczyna ten etap artystycznej drogi partią Hrabiny w Weselu Figara (grudzień 1991). Warszawska scena oferuje śpiewaczce możliwości dalszego rozwoju pozwalając jej dołożyć do repertuaru partie których dotychczas nie śpiewała. Będzie występowała jako Lady Makbet w Makbecie Verdiego, Adalgisa w Normie, tytułowa Fedora w operze Giordano, Sieglinda w Walkirii Wagnera, tytułowa Salome w operze R. Straussa, Hrabina w Damie pikowej Czajkowskiego, Piła w Ubu Rex Pendereckiego, z którym nawiązuje ścisłą współpracę biorąc udział wykonaniach nie tylko jego oper, ale również Dies Irae, Polskiego Requiem, Te Deum. Jednocześnie występuje gościnnie w Szczecinie i Krakowie (Carmen). W 1990 roku jako Violetta w Traviacie pojawia się w Narodnym Divadle w Pradze.

Opera nie była jedyną areną jej artystycznej działalności. Często spotkać można było Joannę Cortes na estradzie koncertowej, gdzie również dawała dowody swojego talentu najczęściej w repertuarze oratoryjno-kantatowym. W czerwcu 1991 roku śpiewała Vesperae solennes Mozarta i Mszę f-moll Brucknera z orkiestrą Filharmonii Narodowej, pod dyr. Kazimierza Korda, a w grudniu tego samego roku – Wielką Mszę c-moll Mozarta pod dyr. Jerzego Semkowa. Brała również udział w wykonaniach Mszy glagolickiej Janacka, oratorium Juda Machabeusz Haendla, oraz IX Symfonii L.van Beethovena. W tym ostatnim dziele wystąpiła z Staatsorchester Braunschweig pod dyr. Carla Mellesa. W grudniu 1996 zaśpiewała scenę Śmierci Brunhildy ze Zmierzchu Bogów Wagnera, z orkiestrą Filharmonii Wrocławskiej, pod dyrekcją Andrzeja Straszyńskiego. Od lipca 2010, występowała w spektaklu Lili Marlen opartym na piosenkach z repertuaru Marleny Dietrich.

z kwiatami

W październiku 2000 roku, „zobligowana życiową koniecznością” oficjalnie przechodzi na emeryturę, co na szczęście nie powoduje zawieszenia jej działalności artystycznej. Chętnie przyjmuje zaproszenia do udziału w koncertach operowych, Nadal współpracuje z Operą Narodową – Teatrem Wielkim w Warszawie, gdzie pojawiła się w polskiej premierze Pasażerki Mieczyslawa Weinberga (Stara) – 8 październik 2010 oraz Słowiku Igora Strawińskiego (Kuchareczka) – 27 maja 2012. Można ją też spotkać na warszawskiej scenie jako Hrabinę w Damie pikowej, Florę w Traviacie. Z kolei w Operze Bałtyckiej, bywa Nianią albo Łariną w Eugeniuszu Onieginie, Florą w Traviacie, Trzecią Damą w Czarodziejskim flecie. Jeszcze krótko przed wybuchem pandemii śpiewała w tym teatrze Florę. Zaplanowanych występów w operze Kantyd i Thais nie zdążyła z powodów pandemii zrealizować.

Zmarła 29 września 2020 roku, w wieku 69 lat.

Adam Czopek