16 maja 2025, po długiej chorobie, z którą przez kilka lat dzielnie walczyła, zmarła Jadwiga Rappe, znakomita polska śpiewaczka, która mawiała o sobie, że jest artystką, która z rolą Erdy, bogini ziemi, w Pierścieniu Nibelunga Ryszarda Wagnera objechała niemal cały świat. Podziwiano ją w tej charakterystycznej partii w Londynie, Berlinie, Tokio, Orange, Brukseli, Strasburgu, Frankfurcie, Genewie, i  Wiedniu, w sumie wystąpiła w dziewięciu różnych inscenizacjach Złota Renu i Zygfryda (I i III część Pierścienia). Oczywiście Erda nie była jej jedyną operową rolą. Miała w repertuarze partie w dziełach: Piotra Czajkowskiego, Christopha Willibalda Glucka, Amilcare Ponchiellego, Sergiusza Prokofiewa, Henry Purcella, Richarda Straussa (Gaei w Daphne oraz Klitamnestra w Elektrze. Ponadto Diakonissy w Królu Rogerze Szymanowskiego, Piastunki w Koronacji Poppei Monteverdiego. Sama stwierdziła – Wydaje mi się, że naturalne brzmienie mojego głosu najlepiej pasuje do Wagnera, muzyki rosyjskiej, może również do Brahmsa. 

Jednak w jej repertuarze dominowały partie w dziełach oratoryjno- kantatowych: Jana Sebastiana Bacha, Ludwiga van Beethovena, Antona Brucknera, Antonína Dvořáka, Georga Friedricha Haendla, Josepha Haydna oraz Gustawa Mahlera, którego dzieła darzyła szczególną miłością, miała w repertuarze wszystkie jego altowe partie. Zawsze była jej bliska muzyka Stanisława Moniuszki i Krzysztofa Pendereckiego. Brała udział w prawykonaniach utworów współczesnych między innymi Krzysztofa Baculewskiego, Ryszarda Bukowskiego, Wojciecha Kilara,  Eugeniusza Knapika, Juliusza Łuciuka, Witolda Lutosławskiego, Pawła Myketina. W niektórych z dzieł wymienionych kompozytorów partia wokalna pisana była z myślą o jej charakterystycznym głosie – głęboki alt o ciemnej barwie. W 1997 roku brała udział w prawykonaniu Siedmiu Bram Jerozolimy Krzysztofa Pendereckiego, a w 2001 roku w prawykonaniu Missa pro pace Wojciecha Kilara. Z równym powodzeniem wykonywała różnorodny stylistycznie – od baroku do współczesności –  repertuar pieśniarski. – „Jadwiga Rappé nie ma sobie równych w owej repertuarowej różnorodności, a w każdym ze stubarwnych jej odcieni potrafi słuchaczom dawać wykonania doskonałe” . – napisała Małgorzata Komorowska. 

Jadwiga Rappé urodziła się 24 lutego 1952 roku w Toruniu. Jej muzyczną edukację poprzedziły studia na Wydziale Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Warszawskiego. W tym czasie pasję do śpiewania realizowała w Akademickim Chórze UW, a także Zespole Muzyki Cerkiewnej. Edukację muzyczną – śpiew, rozpoczęła pod okiem Zofii Brégy, co było wstępem do podjęcia studiów w Akademii Muzycznej we Wrocławiu, w klasie Jerzego Artysza. Ukończyła studia z najwyższym odznaczeniem. Międzynarodową karierę rozpoczęła od zdobycia I nagrody na Międzynarodowym Konkursie Bachowskim w Lipsku w 1980 roku, w którym wystąpiła za namową Stefanii Woytowicz. Rok później otrzymała Złoty Medal na Festiwalu Młodych Solistów w Bordeaux. Od samego początku kariera Rappé związana była z najbardziej prestiżowymi teatrami i salami koncertowymi na całym świecie, gdzie występowała z najlepszymi orkiestrami prowadzonymi przez największych mistrzów batuty – Colin Davis, Seiji Ozawa, Nicolaus Harnoncourt, Kent Nagano, Mark Janowski, Bernard Haitink, Lorin Maazel oraz polskich z Jerzym Semkowem, Jackiem Kaspszykiem, Antonim Witem i Krzysztofem Pendereckim na czele.

Stosunkowo wcześnie rozpoczęła pracę pedagogiczną. Najpierw była wykładowcą na Wydziale Wokalnym w Państwowym Zespole Szkół Muzycznych im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Od roku 2000 prowadziła klasę śpiewu solowego na Wydziale Wokalno-Aktorskim Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie, później również w Gdańsku, przeszła wszystkie szczeble akademickiej kariery. Jednym z ostatnich akademickich projektów Jadwigi Rappé był cykl koncertów „Karol Kurpiński kontra …” (Rossini, Bellini, Donizetti), w których zestawiała fragmenty oper Kurpińskiego z fragmentami dzieł wymienionych kompozytorów włoskich. Wykonawcami byli przeważnie absolwenci lub studenci z klasy Maestry. Czę­sto zapra­sza­no Artystkę do udzia­łu w jury kon­kur­sów wokal­nych w kra­ju i za gra­ni­cą. Pro­wa­dziła też, cieszące się dużym, powodzeniem kur­sy mistrzow­skie.

„Jako pedagog śpiewu przez wiele lat kształtowała kolejne pokolenia śpiewaków, przekazując nie tylko wiedzę i technikę, lecz także wrażliwość, szacunek do sztuki i etos pracy twórczej. Jej uczniowie z wdzięcznością wspominają nie tylko mistrzostwo, ale także ciepło, skromność i autentyczne oddanie drugiemu człowiekowi. Jej odejście pozostawia ogromną pustkę w środowisku artystycznym i akademickim” – napisał w swoim wspomnieniu o Artystce prof. Tomasz Strahl.

Adam Czopek