Barbara Kędzierska – scenograf i Laco Adamik – reżyser, obchodzą wspólnie jubileusz 50.lecia pracy artystycznej. Z tej okazji Opera Krakowska podczas 24 Letniego Festiwalu Operowego, wraca do zrealizowanych przez nich w tym teatrze przedstawień Wesela Figara W.A. Mozarta i Trubadura G. Verdiego oraz Barona cygańskiego J. Straussa, co w żaden sposób nie wyczerpuje listy zrealizowanych na tej scenie inscenizacji. Oboje bowiem należą do ścisłego grona realizatorów chętnie angażowanych przez polskie teatry i to nie tylko operowe.

Laco Adamik, z pochodzenia Słowak, reżyser teatralny, filmowy i operowy za sobą studia w Bratysławie (architektura) i Pradze (reżyseria). Od 1972 roku mieszka i pracuje w Polsce. Debiutował w 1973 roku w Teatrze Telewizji, dla której przygotował Białą zarazę Karela Capka.  Co okazało się znakomitym początkiem współpracy z Telewizją Polską i wieloma polskimi teatrami dramatycznymi i operowymi. Jako reżyser filmowy nakręcił cztery filmy w tym jeden fabularny – Mężczyzna niepotrzebny z 1981 roku.  Wiele zrealizowanych przez niego inscenizacji otrzymało prestiżowe nagrody.

Jako reżyser w teatrze dramatycznym debiutował w 1975 roku Lasem Aleksandra Ostrowskiego w Kaliszu. Później wspólnie z Agnieszką Holland wystawił min. Woyzecka  Georga Büchnera (Olsztyn, 1978) oraz Don Carlosa Fryderyka Schillera (Kraków, 1984), ten sam dramat zrealizował w 1995 roku dla telewizji. Ostatnie przedstawienia Adamika na scenie dramatycznej to: Opera za trzy grosze Bertolda Brechta (Warszawa, Teatr Syrena 2004) oraz Ubu, słowem Polacy Alfreda Jarry’ego (Katowice, Teatr im St. Wyspiańskiego 2008).

W 1977 roku rozpoczyna swoją wieloletnią przygodę z teatrem muzycznym. Na debiut przygotował Cyganerię Pucciniego na scenie Teatru Wielkiego w Łodzi, co okazało się znakomitym początkiem pracy w teatrze operowym. Kolejną inscenizacje tej popularnej opery Pucciniego zrealizuje w tym teatrze w 2007 roku.  Kolejne propozycje sypią się niczym z rogu obfitości. Opera Wrocławska w 1982 roku, za zakończenie sezonu zaprasza Adamika do wyreżyserowania Sprzedanej narzeczonej Smetany. Scenografię do tej premiery przygotowała Barbara Kędzierska, to bodaj pierwsza ich wspólna praca. Później bywalcy tego teatru będą oklaskiwać  Kniazia Igora Borodina, Halkę i Straszny dwór Moniuszki i Chopina Orefice. W sierpniu 1980 Dydoną i Eneaszem Purcella rozpoczyna wieloletnią współpracę z Operą Krakowską, która doprowadzi go do stanowiska głównego reżysera tej sceny. Równocześnie rozpoczyna stałą współpracą z Barbarą Kędzierską. W międzyczasie krakowscy melomani oklaskują jego przedstawienia Tosci Pucciniego (1997), rok później Łucję z Lammemoor  Donizettiego. Wyjątkowym wydarzeniem w jego reżyserskim dorobku jest przedstawienie Diabłów z Loudun Pendereckiego przygotowane w 2008, na otwarcie nowego gmachu Opery Krakowskiej.

W 1983 roku nazwisko Lacy Adamika pojawia się po raz pierwszy na afiszu Teatru Wielkiego w Warszawie, z którym rozpoczął współpracę od przygotowania premiery Wesela Figara Mozarta. Trzy lata później reżyseruje na tej scenie kolejno: Złotego Kogucika Rimskiego-Korsakowa (styczeń 1986), Czarodziejski flet Mozarta (październik 1986), Króla Rogera Szymanowskiego (grudzień 1986). Kolejny raz wraca na stołeczną scenę w październiku 1989 Kniaziem Igorem Borodina.  W Operze Śląskiej w Bytomiu przez kilka lat podziwiają zrealizowanego w 2001 roku Tannhäusera Wagnera. Później dokłada do swojego dorobku zrealizowaną w 2003 roku Aidę oraz w 2007 roku Nabucco Veriego. Kilka razy zdarzyło się, że reżyserował ten sam tytuł dwu, a nawet trzykrotnie; Makbet i Trubadur Verdiego w Krakowie i  Łodzi, Tannhäuser w Bytomiu i Krakowie, Tosca w Bydgoszczy, Poznaniu i Krakowie Manru Paderewskiego w Krakowie i Bytomiu, Kniaź Igor Warszawa i Wrocław. Długo by tak jeszcze można wymieniać bo pełna lista zrealizowanych przez Laco Adamika inscenizacji operowych liczy ponad 60 pozycji. Jeżeli dodamy do tego realizacje teatrów dramatycznych to liczba przedstawień jakie są jego dziełem przekroczy 110. Podsumowując swoją pracę w teatrze muzycznym powiedział:  „Reżyser ma bardzo wiele do zrobienia, choć pozornie jego praca pozostaje na drugim planie – za muzyką. W rzeczywistości ona dyscyplinuje realizatora, który musi zespolić z nią swą wizję przedstawienia. Trzeba sprawić, by widzowie poddali się sugestii, że jest odwrotnie, że to muzyka ilustruje libretto, uzupełnia spektakl”.

Wiele z tych wyżej wspomnianych przedstawień zrealizował wspólnie z żoną Barbarą Kędzierską, znakomitym scenografem i cenionym kostiumologiem, która ukończyła Państwowe Liceum Techniki Teatralnej, a w 1974 r. została absolwentką wydziału architektury wnętrz ASP w Warszawie. Debiutowała rok później scenografią do spektaklu Teatru Telewizji  O sobie samym Dobrowolskiego. Początki jej artystvcznej drogi związane są z telewizją, gdzie zaprojektowała scenografię do kilkudziesięciu  spektakli i widowisk, koncertów i festiwali. Jednocześnie współpracowała z wieloma polskimi teatrami dramatycznymi i muzycznymi, by wymienić Teatr Stary  w Krakowie, oraz warszawski Teatr Powszechny i Ateneum. Pierwszy kontakt z teatrem muzycznym zawdzięcza Laco Adamikowi, który  w 1980 roku zaprosił młodą artystkę do współpracy przy realizacji Dydony i Eneasza w Operze Krakowskiej. Szybko połknęła operowego bakcyla. Można powiedzieć, że od tego momentu teatr muzyczny stał się główną areną jej artystycznych działań. W latach 1882 – 1990 była scenografem stołecznego Teatru Wielkiego, gdzie między innymi przygotowała świetną scenografię i kostiumy do wystawionego po raz pierwszy na tej scenie Czarodziejskiego fletu Mozarta (1986). Melomani Wrocławia zawdzięczają Pani Barbarze monumentalną scenografię oraz kostiumy do Kniazia Igora Borodina wystawionego w Hali Ludowej. O tworzonych przez siebie kostiumach mówi –  „każdemu dodaję swój własny osobisty wyraz, w każdym jest coś ze mnie.”

Dla krakowskiej sceny operowej przygotowała scenografię do Dydony i Eneasza Purcella, Toski Pucciniego, Łucji z Lammermoor Donizettiego, Makbeta Verdiego, Strasznego  dworu Moniuszki, Barona cygańskiego Straussa, Diabłów z Laudun Pendereckiego, Carmen Bizeta oraz Wesela Figara Mozarta. Oczywiście nie zabrakło Jej prac na scenach muzycznych Łodzi, Bytomia, Gliwic i Poznania. Współpracowała z całą czołówką polskich reżyserów by wspomnieć Marka Weiss-Grzesińskiego, Marię Fołtyn, Henryka Konwińskiego, Hannę Chojnacką. Najchętniej jednak i najczęściej współpracowała z mężem Laco Adamikiem, wspólnie zrealizowali kilkadziesiąt inscenizacji. Nie sposób wyliczyć wszystkich realizacji bo pełny dorobek Artystki to ponad 150 realizacji operowych, teatralnych, filmowych i telewizyjnych, wiele z nich było wielokrotnie nagradzanych. Podobnie jak Laco Adamik kilka tytułów realizowała dwukrotnie, są na tej liście między innymi: Makbet Verdiego w Łodzi i Krakowie, Tannhäuser w Krakowie i Bytomiu, Tosca Pucciniego w Bydgoszczy i Krakowie, Trubadur Verdiego w Łodzi i Krakowie.

 Adam Czopek

.