Magazyn Operowy Adama Czopka

Opera, operetka, musical, balet

Cykl Legendy Polskiej Wokalistyki

Szopski Michał, tenor o żelaznym gardle   

Był w powojennej historii Opery Warszawskiej jednym z pierwszych i najważniejszych  tenorowych filarów. Wystąpił w historycznie pierwszym przedstawieniu operowym w powojennej Warszawie. Było to 4 grudnia 1945 roku, na ulicy Marszałkowskiej 8, w przedwojennym Teatrze Malickiej, gdzie pod nazwą „Sceny Muzyczno-Operowej” rozpoczęła pracę Opera Warszawska. Pierwszymi premierami były Verbum nobile  Moniuszki połączone w ramach jednego wieczoru z przedstawieniem Pajaców Leoncavallo, w którym Szopski śpiewał partię Beppa, towarzyszyła mu Helena Lipowska, w partii Neddy i Edward Wejsis jako Canio. Słynny Prolog śpiewał tego wieczoru Eugeniusz Mossakowski. „Michał Szopski, który potrafił zaśpiewać w ciągu jednego miesiąca (!) 32 razy partię Cania w Pajacach lub 38 razy Fausta. Wracał, bez względu na pogodę, co noc do swojego domu na Bielanach na  … rowerze.” – tak wspominał ten trudny okres Zdzisław Sierpiński. W kolejnych miesiącach przygotował i zaśpiewał osiem pierwszoplanowych partii tenorowych w Halce Moniuszki, Madama Butterfly Pucciniego, Fauście Gounoda, Sprzedanej narzeczonej Smetany, Uprowadzeniu z Seraju Mozarta, Wesołych kumoszkach z Windsoru Nicolai’ai Królu włóczęgów Frimla. Mówiono o nim, że ma „żelazne gardło”. W sumie jego repertuar był zbudowany z ponad 20 głównych partii. W całej jego karierze doliczono się ponad 2000 przedstawień śpiewanych na scenie, z tego ponad 530 na scenie Opery Warszawskiej.  

Helena Lipowska – Cho-Cho-San, Michał Szopski – Pinkerton, w Madame Butterfly, Warszawa 1946

Artysta urodził się 23 marca 1915 r w Warszawie, był bratankiem Felicjana Szopskiego, znanego przedwojennego kompozytora i krytyka. Studiował chemię na Politechnice Warszawskiej i podjął pracę w Instytucie Metalurgii i Metaloznawstwa. Jednocześnie śpiewał w chórze przy Katedrze św. Jana. Studia wokalne odbywał u prof. S. Orłowa w Kolegium Muzycznym, które ukończył z wyróżnieniem. Równocześnie w 1937 r zdał egzamin wstępny, a następnie został przyjęty do Studium Operowego przy Teatrze Wielkim w Warszawie. Po ich ukończeniu zadebiutował na scenie partią Jontka w Halce. Mając lat 23, śpiewał partię Chrystusa w oratorium Ludwika Beethovena Chrystus na Górze Oliwnej w Filharmonii Warszawskiej, w obecności prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego,t podczas koncertu poświęconego pamięci zmarłego wówczas Piusa XI. W 1938 roku otrzymał stałe stypendium Ministerstwa Oświaty. Ponadto w latach 1937-1939 występował na licznych koncertach i imprezach artystycznych, organizowanych w Filharmonii Warszawskiej i w Polskim Radiu. W 1939 roku w przededniu wybuchu II Wojny Światowej, otrzymał angaż do Teatru Wielkiego w Warszawie oraz stypendium na dalsze kształcenie się do Włoch. Wybuch wojny przekreślił wszelkie tego typu plany. Szopski, jak wielu warszawskich artystów, imał się każdego zajęcia by przeżyć trudny czas, m.in. śpiewał w warszawskiej kawiarni „Gospoda Włóczęgów”. 

Po wyzwoleniu, Michał Szopski został zmobilizowany do Odrodzonego Wojska Polskiego i pracował jako solista Domu Wojska Polskiego (obecnie Centralny Zespól Artystyczny Wojska Polskiego). Równocześnie został zaangażowany do Muzycznego Teatru Miejskiego w Warszawie (powojenny zaczątek Opery Warszawskiej).  W grudniu 1947 roku wyjechał do Włoch, jako stypendysta Ministerstwa Kultury i Sztuki, podpisując równocześnie kontrakt z najpoważniejszym impresario włoskim. Pod koniec 1948 roku, po powrocie do kraju, został skierowany do Państwowej Opery w Warszawie, gdzie występował do 31 sierpnia 1962 roku. Zaśpiewał na tej scenie ponownie Jontka w nowej inscenizacji Halki w reżyserii Leona Schillera, ze znakomitą Marią Fołtyn jako Halką. Potem jeszcze Stefana w Strasznym dworze Moniuszki, Grabca w Goplanie Żeleńskiego, Rudolfa w Cyganerii z Aliną Bolechowską w partii Mimi, Cavaradossiego w Tosce z Marią Fołtyn, Kazimierza w Hrabinie”, Alfreda w Traviacie w obu przypadkach jego partnerką była  Bandrowska-Turska. Do tego należy dodać  Księcia w Rigoletto, Leńskiego w Eugeniuszu Onieginie, Hermana w Damie pikowej i Szujskiego w Borysie Godunowie Musorgskiego.

Michał Szopski – Beppo w Pajacach, Opera Warszawska 1945, fot, Roman Burzyński

W grudniu 1951 roku brał udział w słynnych „Wieczorach operowych” organizowanych w Bydgoszczy, śpiewał podczas nich fragmenty partii Jontka (recenzje podkreślały wtedy jego słabą formę wokalną). Nieco ponad rok później od 23 do 25 stycznia 1952 roku, obok Lidii Skowron i Haliny Mickiewiczówny, brał udział w operomontażu Czarodziejskiego fletu, który prezentowany był w Bydgoszczy i Toruniu. W okresie pracy w Operze Warszawskiej był też częstym gościem Opery Bałtyckiej w Gdańsku, gdzie w 1957 roku pojawił się jako Jontek i Stefan, dwa lata później dołożył do gdańskich osiągnięć Pinkertona w Madama Butterfly. W 1961 roku wrócił na tą scenę jako Jontek. Pisano o nim, że posiadał świetny słuch, doskonale wyczuwał frazę muzyczną oraz dysponował pięknym głosem o szlachetnej barwie. Gościnnie występował we Francji, Niemczech, Albanii, Czechosłowacji, Włoszech, Rumunii i na Węgrzech, no i oczywiście w ZSRR. Będąc we Włoszech w poznał legendarną polską śpiewaczkę Margot Kaftal, która była zauroczona jego głosem.

Od 1962 r. Michał Szopski był w grupie solistów Opery Warszawskiej, którym Bohdan Wodiczko podziękował za pracę. Przeniósł się więc do Państwowej Opery Objazdowej w Warszawie, gdzie przez pierwsze 4 lata był solistą śpiewakiem i śpiewał wszystkie pierwszoplanowe partie tenorowe. W 1966 roku został powołany na stanowisko Dyrektora i Kierownika Artystycznego Państwowej Opery Objazdowej. Funkcję tę sprawował do 31 sierpnia 1972 roku, do chwili likwidacji Państwowej Opery Objazdowej. Dwa lata później został ponownie zaangażowany do Teatru Wielkiego w Warszawie, ale już w charakterze konsultanta wokalnego i profesora śpiewu. Od 1976 r. do końca 1980 wykładał śpiew w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie. Ostatni raz wystąpił na scenie w 1994 roku, było to podczas organizowanego w Teatrze Wielkim turnieju tenorów.

Alina Lewandowska – Liza, Michał Szopski – Herman w Damie pikowej ,Opera Warszawska 1955

Zmarł 30 września 2011 roku, w wieku 96 lat. Został pochowany na cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie. – „Michał Szopski był jednym z najwybitniejszych polskich śpiewaków, wywodzącym się jeszcze z przedwojennego okresu. Był bardzo dobrym tenorem, rozporządzającym świetną techniką i znakomitą skalą głosu. Jego wysokie „c” było słynne np. w „Fauście” Charles’a Gounoda.” – wspominał Józef Kański.

Adam Czopek