Choć do rozpoczęcia sezonu letnich festiwali operowych mamy jeszcze kilka miesięcy, to większość prestiżowych festiwali już podała do publicznej wiadomości swoje plany repertuarowe na ten rok. Maj jest z zasady miesiącem, którym ruszają pierwsze festiwale muzyczne albo operowe. Jak świat długi i szeroki zaczynają się pojawiać kolejne edycje festiwali, którym patronują  najbardziej znani artyści. Do Tore del Lago jedzie się dla Pucciniego, do Pesaro dla Rossiniego, a do Bayreuth dla Wagnera. Verona nie tylko balkon legendarnych kochanków Romea i Juli, ale też dla wielki rzymski amfiteatr gdzie przez niemal całe lato rozbrzmiewają najbardziej popularne opery, dla największej na świecie widowni. W austriackim Bregenz scena zbudowana jest na wodzie więc ogląda się przedstawienia oddychając bryzą wiejącą wieczorem z jeziora Bodeńskiego. Dawno temu do Salzburga jeździło się dla Mozarta, dzisiaj Salzburg oferuje bodaj najbogatszy program złożony z dzieł większości kompozytorów klasycznych i współczesnych.

Tegoroczny przegląd festiwalowych wydarzeń rozpoczniemy od Savonlinny w Finlandii, gdzie festiwal odbywa się w XV-wiecznym zamku św. Olafa na dziedzińcu którego  zbudowano scenę i widownię na ponad 2 tys. miejsc.  Pierwszy festiwal odbył się tu w 1912 roku, ale systematycznie organizowany jest od ponad 50 lat. Początkowo miał promować dzieła fińskich kompozytorów, z czasem repertuar zdominował światowy kanon operowy w inscenizacji wybitnych twórców i z udziałem znakomitych śpiewaków. W tym roku od 5 lipca do 4 sierpnia będzie można obejrzeć przedstawienia Lohengina Ryszarda Wagnera, Nabucco Giuseppe Verdiego, Don Giovanniego W.A. Mozarta oraz Sprzedaną narzeczoną Smetany, Katię Kabanową Janáčka.

Bregenz Festspiele ma w tym roku 78 edycję. Rozpocznie się 17 lipca premierą Wolnego strzelca Carla Marii Webera, przygotowaną na scenie na wodzie (Seebühne). Tym samym dziełem 18 sierpnia festiwal się zakończy. Ponadto w programie: Weksel małżeński Rossiniego i Gianni Schicchi Pucciniego (w ramach jednego wieczoru) oraz  Tancred  Rossiniego.

Do grona tych najbardziej prestiżowych i elitarnych festiwali zaliczany jest Bayreuther Festspiele powołany do życia przez Ryszarda Wagnera w 1876 roku. Tegoroczną edycję rozpocznie Festiwal Wagnerowski 25 lipca premierą nowej inscenizacji  Tristana i Izoldy, dyryguje Semyon Bychkov. Ponadto w programie pełny cykl Pierścienia Nibelunga z Tomaszem Koniecznym w partii Wotana, dyryguje Simone Young oraz Holender tułacz, Parsifal i Tannhäuser. Ostatnie festiwalowe przedstawienie zapowiedziano na 27 sierpnia. Wśród wykonawców odnajdujemy nazwiska między innymi: Georga Zeppenfelda, Camilli Nylund (Izolda), Klaus Florian Vogt (Tannhäuser, Siegfried), Catherine Foster (Brunhilda) Michael Volle (Holender). Coraz częściej pojawiają też kobiety dyrygentki, obok wspomnianej już Simone Young  w orkiestronie pojawią się też w tym roku Nathalie Stutzmann (Tannhäuser) oraz Oksana Lyniv (Holender tułacz).

Salzburger Festspiele, jak zwykle proponuje swoim gościom pełen wachlarz muzycznych przeżyć. Wielka symfonika w znakomitym wykonaniu, kameralistyka w najlepszym wydaniu. opery w nie szablonowym ujęciu, wszystko to wykonaniu plejady największych gwiazd. Tradycyjnie rozpocznie go przedstawienie sztuki Jedermann Hugo von Hofmannsthala na placu przed salzburską katedrą – 19 lipca. Od następnego dnia widownie: Großes Festspielhaus, Mozarteum, Felsenreitschule, Domu Mozarta, Perner-Insel, Salzburger Landestheater, Kollegienkirche,  wypełnią się każdego wieczora do ostatniego miejsca, by móc podziwiać nie tylko wielkie dzieła, ale również wielkich artystów. Tegoroczny festiwal ma w swoim programie 7 oper; Capriccio Ryszarda Straussa, Don Giovanni oraz Łaskawość Tytusa Wolfganga  Amadeusza Mozarta, Idiotę Mieczysława Weinberga w reżyserii Krzysztofa Warlikowskiego, Gracza Sergiusza Prokofiewa, Opowieści Hoffmanna Offenbacha oraz koncertowe wykonanie Hamleta Ambroise Thomasa. Za pulpitem dyrygenckim staną między innymi: Christian Thielemann, Marc Minkowski, Bertrand de Billy. Wśród wykonawców można odnaleźć nazwiska Cecylii Bartoli Ildebrando D’Arcangelego, Violetty Urmana, Davide Luciano. W gronie wielkich orkiestr symfonicznych pojawią się między innymi Wiedeńscy Filharmonicy pod batutą Andrisa Nelsona, Ricardo Mutiego, Yannicka Nézet-Séguina.

Równie bogaty program ma tegoroczny Letni Festiwal Operowy w Monachium (Müncher Opernfestspiele), którego wydarzenia (przedstawienia operowe, operetkowe i baletowe oraz koncerty symfoniczne i kameralne) będą się rozgrywały od 28 czerwca do 31 lipca. Na czoło wydarzeń wybijają się premiery dwóch oper współczesnych okresu muzycznego impresjonizmu, La grande macabre G. Ligetiego oraz Peleas i Melizanda C. Debussy’ego. Ponadto w programie m.in. Trubadur Verdiego, Tosca i Dziewczyna z Zachodu Pucciniego, Elektra Straussa, Dama pik Czajkowskiego, Pasażerka Weinberga, Parsifal i Tannhäuser Wagnera oraz Zemsta nietoperza J. Straussa.

Na liście tych najbardziej elitarnych festiwali jest też Glyndebourne Opera Festiwal otwarty, przedstawieniem Wesela Figara Mozarta 28 maja 1934 roku. Z pierwotnych założeń programowych przeznaczony miał być dla oper Mozarta. Jednak dość szybko zaczęły się w jego programie pojawiać opery Verdiego, Pucciniego, Czajkowskiego i Donizettiego, a nawet Wagnera. Tegoroczny festiwal rozpocznie się tradycyjnie w maju i trwać będzie do 28 sierpnia. W programie: Carmen Georga Bizeta w Łukaszem Golińskim w partii Escamillo, Czarodziejski flet W.A. Mozarta z Aleksandrą Olczyk jako Królową Nocy oraz Wesoła wdówka Lehara, Juliusz Cezar Haendla. Twórczość Ryszarda Wagnera reprezentuje w tym roku Tristan i Izolda. 

Wielbiciele Pucciniego mogą się wybrać na 70-ty festiwal do Tore del Lago, gdzie w tym roku, od 14 lipca wystawiane będą; Tosca, Madame, Butterfly, Manon Lescaut, Turandot i Cyganeria. Ponadto w ramach jednego wieczoru Willidy i Edgar oraz Koncert baletowy Roberto Bolle i przyjaciele i koncert cenionego włoskiego tria Il Volo.

Z kolei wierni fani muzyki Rossiniego mają szansę obejrzeć w tym roku w Pesaro opery Cyrulik sewilski, Bianka e Falliero, Ermione, Podróż do Reims oraz kilka koncertów.  Wśród wykonawców można odnaleźć nazwiska wielu znanych śpiewaków uznawanych za  specjalistów z zakresie wykonawstwa dzieł Rossiniego: Juan Diego Floréz, Jessica Pratt, Maria Kataeva, Maria Barakova, Ervin Schrott. Jest też w tym gronie nasz Andrzej Filończyk (Figaro w Cyruliku).

Dużym uznaniem wśród melomanów cieszy się Festiwal Arena Sferisterio w Maceracie, który w tym roku obchodzi jubileusz 60-lecia,  można tam obejrzeć od 19 lipca do 11 sierpnia, dwa dzieła Pucciniego; Cyganeria i Turandot oraz Normę Belliniego.

Pozostał nam do omówienia jeszcze festiwal Arena di Verona, gdzie w tym roku, od 8 czerwca do 7 września, można obejrzeć: Turandot, Toscę i Cyganerię Pucciniego, Cyrulika sewilskiego Rossiniego, Aidę Verdiego oraz Carmen Bizeta i balet Grek Zorba ora Hiszpańska noc z Placido Domingo i IX Symfonia L. van Beethovena.

Dla pełnego europejskich festiwali operowych watro choćby w kilku zdaniach wspomnieć o letnim Festiwalu Chorégies d’Orange, którego miejscem jest Antyczny Teatr, jeden z najpiękniejszych francuskich zabytków starożytnych. W tym roku  od 14 czerwca do 22 lipca, z oper można będzie zobaczyć tam Toscę w koncertowej wersji,  z Aleksandrą Kurzak i Roberto Alagną oraz Brynem Terfelem,  

Nic tylko wybierać!

Adam Czopek