Wczoraj – 19 sierpnia, w południe w wieku 94 lat, zmarł Józef Kański, nestor polskiej krytyki muzycznej, bez którego dokonań trudno sobie wyobrazić powojenną historię polskiej muzyki. Pianista, muzykolog, wnikliwy krytyk, dziennikarz muzyczny, przez ponad sześćdziesiąt lat redaktor „Ruchu Muzycznego”. Ceniony juror telewizyjnej „Wielkiej Gry”, popularyzator kultury muzycznej w każdej jej formie. W latach 1953-1979 prowadził redakcję muzyki operowej w Polskim Radiu. Autor wielu książek o tematyce operowej, w tym, najwyżej cenionego w Polsce, „Przewodnika Operowego”, którego pierwsze wydanie ukazało się w 1963 roku. Dotychczas ukazało się siedem jego wydań dowodząc, że to najlepsze kompendium wiedzy na ten temat. Przy tym wszystkim serdeczny, uroczy człowiek i gawędziarz, kopalnia wiedzy operowej, z której czasami miałem okazję korzystać. Podobnie zresztą jak z jego wspaniałego opracowania „Mistrzowie sceny operowej”. 

Józef Kański był absolwentem Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie w latach 1948-54 studiował filologię klasyczną, oraz Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie, gdzie w latach 1948-50 studiował teorię muzyki i kompozycję, oraz fortepian. Dyplom uzyskał w 1955 roku. W latach 50. występował jako pianista, m.in. z orkiestrą Filharmonii Narodowej nagrał IV Koncert fortepianowy Antona Rubinsteina. Na przełomie lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych rozpoczął pracę publicystyczną, która wkrótce zdominuje jego twórcze życie. Był autorem niezliczonej ilości tekstów poświęconych muzyce, operze i jej wykonawcom. Chętnie pisywał teksty do programów operowych, które zamawiały wszystkie polskie teatry operowe i większość filharmonii. Bywał gościem najbardziej prestiżowych festiwali muzycznych i operowych w Europie, co również znajdowało odbicie w jego publicystyczno-recenzenckiej działalności. Oczywiście bywał też gościem większości festiwali w Polsce.  

Mówił o sobie jako o świadku i pilnym obserwatorze narodzin najważniejszych imprez muzycznych w Polsce.

Adam Czopek